ସଦ୍ଦ୍ାର ପଟେଲ

 ùføj _êeêh : iŸðûe afäbbûA _ùUf ùiøe P¦â cjû_ûZâ eZe _â[c C_eûÁâ_Zò Z[û Méj cªú iŸðûe _ùUfu _êeû ^ûc afäbûbûA SùIßebûB _ùUfö [ùe ^ò¿©ò ù^ùf, ZûjûKê ùKøYiò _eòiÚòZòùe aò ùi a\kûC ^[ôùfö @ûùaM C\þùaM @ù_lû ^òR ^úZòKê i¹û^ ù\aûùe ùi [ôùf _âaúYö KùVûe Kcð-Rúa^ _eòie c¤ùe afäbbûB iað\û ùføj \éXÿ [ôùfö iõKÌùe \éXÿZû Zûuê ùfûKcêLùe ùføj _êeêh bûùa _eòPòZ KeûA[ôùfö Kcðcd Rúa^ùe ùi [ôùf RùY ^úZò^ò aûeòÁe I eûÁâù^Zûö \éXÿ bMaZ aògßûi, cûZébìcò _âZò ccZû, Mû§òRúu _âZò igâ¡ ùiÜj, Zûu Rúa^Kê Mbúe bûùa _âbûaòZ Keò[ôfûö _eòiÚòZò ijòZ Lû_ Lê@ûA Pkòaû _ûAñ ùi iað\û _âÉêZ ejê[ôùfö Mû§òRúue @Zò ^òKUZc aýqòbûùa iŸðûe _ùUf bûeZúd eûR^úZòùe iKâòd @õgMâjY Keò[ôùf I Êû]ú^Zû @ûù¦ûk^Kê Zßeû^ßòZ Keò[ôùfö 1932 Rû^ê@ûeúeê 1933 ùc cûi _~ðý« iŸðûe _ùUf Mû§òRúu ij dûeûaûWÿ ùRfùe ejò[ôùfö Gjû[ôfû Zûu Rúa^e iaêVûeê MêeêZß_ì‰ð icdö Zûu Rúa^e cj©ß iµKðùe Mû§òRú Kjò[ôùf ie\ûe _ùUf ù~ùZùaùk ùcû ijòZ @Q«ò, ùiùZùaùk cêñ Kò_eò GKêUò@û @^êba Keòaò? ùi G_eò [Ufò ùfûK ù~ cêñ jiòaû _~ðý« ùi jiûC[ôùaö \ò^Kê [ùe ^êùjñ ajêZ [e jiû«òö ù\g Êû]ú^ _ùe _ùUfu Kcð _eòie @]ôK _eòaýû¯ ùjûA[ôfûö Raûjûefûf ù^jeêu ijòZ Zûue @ù^K ùlZâùe cZ_û[ðKý ejê[ôfûö cûZâ Z}kú^ bûeZúd _eòiÚòZòKê ^òdªY Keòaûùe _ùUf [ôùf GKcûZâ iêù~ûMý aýqòö cjû^ RûZò_âûY, UûYê@û R^ù^Zû iŸðûe _ùUf Z}ûkú^ aù´ ù_âiòùW^þiò @«MðZ ^WÿòdûWÿþ Vûùe 1875 @ùKÖûae 31 ZûeòL \ò^ùe R^à MâjY Keò[ôùfö

R^àZò[ô:iŸðûe afäbbûA _ùUf bûeZe cjû^þ ù^Zû, aqû Z[û Êû]ú^Zû @ûù¦ûk^e iKâúd eì_ùe iûcòf [ôaû iŸðûeþ afäbbûA _ùUfþ 1875 ciòjû @ûRòe \ò^ùe R^àMâjY Keò[ôùfö a©ðcû^ bûeZe ù~Cñ Êeì_ @û_Ycûù^ ù\LêQ«ò, GjûKê GKúKéZ Keòaûe ùgâd Zûuê ~ûCQòö bûeZe _â[c Méjcªú ùjaû _ùe ùi @ù^K _eòa©ð^ @ûYò[ôùfö Zûu Kû~ðý\lZû Gaõ _âZòbûe _eûKûÂû ù~ûMê Zûuê ùføj_êeêh ^ûcùe c¤ iù´û]^ Keû~ûGö ùi ~ûjû VûYò ù^C[ôùf ZûKê _ìeû \cþùe iµ^Ü Keê[ôùfö ù~Cñbkò bûùa fêjû ùKùa bûwò_ùWÿ ^ûjñò, ùibkò afäbbûA ^òR Rò\þùe iað\û @Uk [ôùfö aûeùWûfò iZýûMâj icdùe ùi KéhKuê GKúKéZ Keò icû]û^e eûÉû aûjûe Keò[ôùfö ùiùaVê KéhKu _ûAñ ùi iûRò[ôùf ‘iŸðûeþ’ö _òfû\ò^eê ùi Lêaþ aûjû\êeþ Gaõ _eògâcú [ôùfö iað\û ^òR ùPÁûùe C_eKê CVòaûKê Pûjñê[ôùfö ùi ùKùa aò _eòaûe C_ùe ùaûS ùjaûKê Pûjñê^[ôùfö IKòfûZò _Xÿòaû _ùe ùi cjûcôû Mû§úu @ijù~ûM @ûù¦ûk^ùe ù~ûM ù\A[ôùfö _ùUfþu bûhY ùiùZùaùk ùfûKuê ùagþ _âbûaòZ Keê[ôfûö eûR^úZò ùlZâùe c¤ Zûue \aþ\aû KòQò Kcþ ^[ôfûö bûeZ Êû]ú^Zûe KòQò \ò^ _ùe cjûcôû Mû§úu jZýû ùjfûö Méjcªú ùjaû _ùe afäbbûAu C_ùe Zûue iêelû \ûdòZß [ôfûö ~ûjûKê ùi _ìeû Keò_ûeò ^ûjû«ò bûaò Mbúe Pò«ûùe ejòùfö `kZü 1950 ciòjû Wòùi´e 15ùe jé\þNûZùe Zûu Rúa^ PûfòMfûö

ùføjcû^a iŸðûe _ùUf Rú

aògßaòRdú \ûg

iŸðûe afäbbûA _ùUf RùY aògòÁ Êû]ô^Zû iõMâûcúöÊû]ú^ bûeZe ùi [ôùf _â[c C_-_â]û^cªú Z[û MéjcªúöbûeZùe [ôaû MWÿRûZ @*k I Êû]ú^ eûRýKê bûeZ ij cògûAaûùe ùi ù^A[ôùf MêeêZß_ì‰ð bìcòKûö iûeû bûeZ ahðùe RùY ùføjcû^a bûùa _eòPòZ iŸðûe _ùUfö iŸðûe afäb bûA _ùUf 1875 ciòjû @ùoûae 31 ZûeòL ùe MêRêeûU eûRý e GK iû]ûeY _eòaûeùe R^àMâjY Keò[ôùfö MêRêeûUe ùMûUòG iû]ûeY _eòaûeeê @ûiò[ôaû iŸðûe _ùUf Êû]ú^ bûeZe RùY cjû^ R^ù^Zû ùjûA _ûeò[ôùfö Zûue \éXÿ iõKÌ akùe bûeZùe 565Uò Êû]ú^ MWÿRûZ eûRý cògò[ôùfö ùi[ô_ûAñ Zûuê GKZûe _âZúK ùaûfò c¤ Kêjû~ûA[ûGö iŸðûe _ùUf RùY @bòm _âgûiK [ôùfö _âgûi^òK ùlZâùe Zûue ^òRÊ @bòmZû, aòùgh Keò 1920ùe ùi ù~ùZùaùk @j¹\ûaû\ ù_øe _ûkòKûe _âgûiK [ôùf, Êû]ú^ bûeZe _âgûi^òK aýaiÚûKê iê\éXÿ Keòaûùe aòùgh bûùa Kûcùe @ûiò[ôfûö @j¹\ûaû\ùe [ôaû icdùe ùi ijee ÊzZûKê Zßeû^ßòZ Keòaû \òMùe CùfäL^úd Kû~ðý Keò[ôùfö ùi iûeû ijeùe ÊzZû Gaõ ùWâù^R aýaiÚûe Kû~ðýKûeòZûKê iê^ò½òZ Keò[ôùfö iWÿK, aò\ýêZòKeY Gaõ gòlû bkò ijeû*k bò©òbìcòe @^ý \òM _âZò c¤ ùi MêeêZßûùeû_ Keò[ôùfö iŸðûe _ùUfue \êAUò aòùghZß [ôfû – aògßûi Gaõ iùyûUZûö bûeZe KéhKcûù^ Zûu C_ùe @ZêU aògßûi eLô[ôùfö iùaðû_eò, ùi RùY KéhKe _êZâ [ôùföeûRÊ _âiwKê ù^A 1928ùe ùi _â]û^ KcûŠe eìù_ aù\âþ\ûkò Pûhú @ûù¦ûk^e ù^ZéZß ù^A Pûhúcû^uê Kjò[ôùf ù~ \ûaò jûif ^òcù« \úNð icd _ûAñ KÁ ijòaûKê _âÉêZ jê@ö ùghùe iŸðûeu ù^ZéZßùe Pûfò[ôaû @ûù¦ûk^ i`k ùjfû Gaõ ieKûe Pû_e aga©ðú ùjûA eûRÊ Keùe _eòa©ð^ Kùfö GK Mâûcibûùe RùY Pûhú bûhY ù\A Kjò[ôùf ù~ “@û_Y ùjCQ«ò @ûce iŸðûe”ö _ea©ðú icdùe Gjò aù\âþ\ûkò @ûù¦ûk^ iŸðûe _ùUfuê RûZúd Éeùe _eòPòZ Keò_ûeò[ôfûö iŸðûùe _ùUf còÁbûhú, @^êgûi^ _âòd I KcðV aýqò [ôùfö Zûu aýqòZßùe aòiàûKðu bkò iûwV^òK KêgkZû, ùKøUòfýu bkò eûRù^÷ZòK _…êZû I @ûaâûjc fòu^u bkò eûÁâúd GKZû _âZò @ZêU ^òÂû [ôfûö Zûue @\cý C›ûj, @iúc gqò Gaõ cû^aúd iciýûMêWòK _âZò aýajûeòK \éÁòùKûY \ßûeû ùi ^òbðd ùjûA Êû]ú^ bûeZe _âûe¸òK iciýûMêWòKe icû]û^ Keò_ûeòaûùe i`k ùjûA_ûeò[ôùfö 1950 ciòjû Wòùi´e 15 ZûeòL \ò^ Gbkò GK cjû^þ ^ûdKue ù\jaiû^ NUò[ôfûö bûeZúd ù\gbqcû^u c¤ùe @cìfý e^ô iŸðûe afäb bûA _ùUfuê 1991 ciòjûùe ceùYû©e bûeZ e^ô C_û]ôùe i¹û^òZ Keû~ûA[ôfûöZûu R^àRd«ú Kê "eûÁâúd GKZû \òai’ eìù_ _ûk^ Keû~ûCQòö Gjò \ò^ bûeZúd AZòjûiùe iŸðûe _ùUfu MêeêZß_ì‰ð ù~ûM\û^ iµKðùe iùPZ^Zû iéÁò Keòaû _ûAñ ù\gaýû_ú GKZûe g_[ ù^aû, R^ @bò~û^ PkûAaû, GKZû _ûAñ ù\øW ù_ûÁe Gaõ _âùgÜûZe _âZòù~ûMòZû Gaõ _â\gð^ú @û\òe @ûùdûR^ Keû~ûCQòö Gjò @aieùe iûeû ù\gùe icûùeûj @ûùdûR^ Keû~ûCQòö aûÉaòK ù\g _ûAñ Gjû GK cjû^ @aieö KûeY Gjò \ò^ Êû]ú^Zû iõMâûce cjû^ûdKuê ùKak i¹û^ _â\gð^ Keû~ûG Zû ^êùjñ aeõ GKZûe cjûcªùe ù\gaûiúuê C\þ aé¡ KeûAaû _ûAñ iùPZ^Zû iéÁò Keû~ûGöbûeZ ieKûe _ùUfu i¹û^ùe _é[ôaúe iaêVûeê Cy _âZòcû 'ùÁPýê @`þ dê^òUò' (182 còUe Cy) MêRêeûU eûRýe ^cð\û Ròfäûùe iŸðûe iùeûae Wýûcþ i^ÜòKU iû]êùaUþ ^ûcK GK \ßú_ùe ^òcðûY KeòQ«òö ù\gKê GKiìZâùe a§ûA _ûeò[ôaû ù\ge Gjò cjû^þ ù^Zûu _ûAñ Gjû GK C_~êq i¹û^ö @ûRò Zûu R^à Rd«úùe ù\ge GKZû aRûd eLôaû _ûAñ @ûù¸cûù^ aRâ g_[ ù^ùf Zûjû jó ùja Zûu _âZò _âKéZ gâ¡û¬kòö M¸ûeòcêŠû,aûY_êe,ùLû¡ðû _ò^þ- 752035 ùcû- 6370208428

jayaprakasha narayan

 iõ_ì‰ðKâû«òe cjû^ûdK ùfûK^ûdK Rd_âKûg

flàú]e ùaùjeû eê\â_êe, bêaù^gße ùcû-8895547697

1902 ciòjû @ùKÖûae 11 ZûeòL _aòZâ aòRdû\gcú Zò[òùe ùfûK^ûdK Rd_âKûg ^ûeûdY Mwû I NûNeû ^\ú a^ýû _âbûaòZ aòjûee ieY Ròfäû @«MðZ iúZûa Rò@ûeû @*ke fûfûùUûfòùe _òZû jehê \dûfu Jeheê cûZû `êfeûYúu Mbðeê R^à ùjûA[òùf ö Zûu ^ûc [òfû aûCf ö cûZâ _ûUYû Ròfäû Äêfùe Zûu ^ûc ùfLûùaùk Zûu _òZû Zûu ^ûc Rd_âKûg ^ûeûdY eLòùf ö _ûUYû Ròfäû Äêfùe _Xòaû icdùe Z}ûkú^ aò\ýûkd @¤l @cR\þ @fäú Lûñ, ciê\ iûùja I aòUùcûe iûùjau iõÆgðùe @ûiò Zûue RûZúdZû ùPZ^û aé¡ò _ûAfû ö _ûUYûe ieÊZú ba^ Äêf I KùfR _òfûu ic^ßdiÚkú [òfûö GVûùe ejò[òaû @ù«üaûiúcûù^ _ea©ðú @aiÚûùe bûeZahðe gûi^ \ûdòZßùe MêeêZß_ì‰ð bìcòKû ^òaðûj Keò[òùf ö Rd_âKûg _ûU^û KùfRùe aòmû^ _Xòùf ö cûZâ 19ahð adieu RûZúdaû\ú ù^Zû aûeòÁe aâRaòjûeú _âiû\u 14ahð adÄû K^ýû _âbûaZúuê aòaûj Kùf I aòaûj _ùe c]ý Zûu Cygòlû @aýûjZ eLòùf ö Rd_âKûg I _âbûaZò cjûcôû Mû§úu _…gòhý [ôùf û Gaõ _âbûaZú ù\aú c¤ cjûcôû Mû§úu ijòZ _\~ûZâûùe IWÿògû iùcZ bûeZ ahðe aòbò^Ü iÚû^ MÉ Keò[ôùf û 1922ciòjûùe @ûùceòKû ~ûA ^òùR @wêe aMòPû, eûÉû Kûc I KõùiALû^û RMê@ûkú \ûdòZß ij gûeòeúK _eògâc Keò @ûùceòKûe aòbò^Ü aògßaò\ýûkdùe aòmû^ I iûcûRòK aòmû^ùe Cygòlû fûb Kùf ö aò\ßû^ Rd_âKûg aògßaò\ýûkdùe QûZâ [òaû ùaùk cûiòK 30Wfûe aé©ò _ûAaû ij @]ýû_^û Keò ^òR _Xû Lyð CVûC[òùfö Rd_âKûg _â[ùc aûc_^Úú Pò«û]ûeûùe [òùf _ea©ðú @aiÚûùe icûRaû\ Pò«û]ûeûùe ^òRKê RWòZ Keò gâcòK I KéhK @ûù¦ûk^ùe iûcòf ùjûA[òùf ö 1975 ciòjû Rê^ cûi 25 ZûeòL bûeZúd MYZª AZòjûiùe GK Kkû\òai bûùa _âùZýK bûeZúd I aògßaûiúu c^ùe Mbúe ùeLû_ûZ Keò@ûiòQò ö Gjò\ò^ Z}ûkú^ _â]û^cªú gâúcZú A¦òeûMû§úu ù^ZéZßû]ú^ KõùMâi ieKûe ù\gùe @ûbý«eúY Kûkú^ Reêeú _eòiÚòZò Rûeò Kùf ö ùfûKue ùcøkòK @]òKûe _âZýûjûe Keû~ûA ù\gùe GK aaðe gûi^ _âPkòZ ùjfû ö aò^û KûeYùe ù\gùe aòùeû]ò \kùe [òaû c]ê \ŠaùZ, c]ê fòcûùd, búcùi^ iûPûeu bkò RûZúd Éee ù^Zûu ij IWògûe jùeKé¾ cjZûa, aòRê _…^ûdu bkò aeò ù^Zû Mòe` ùjùfö aò]ûdK [òaû ^Uae _â\û^, bûMaZ ùaùjeû G_eòKò ReêeúKûkú^ _eòiÚòZòKê aòùeû] Keê[òaû KõùMâi aò]ûdK, ZâòùfûP^ Kû^ê^þùMû I Zûu iû^bûA ~êa KõùMâi ù^Zû _*û^^ Kû^ê^þùMûuê jûZKWÿò _KûA ùKûUðùe jûRe Keò ùRf _VûA \ò@ûMfû ö aýqò Êû]ú^Zû lê‰ð Keû~ûA @ûKûgaûYú, \ìe\gð^ I LaeKûMRMêWòKe i´û\_Zâ _âiûeY C_ùe c]ý ieKûe ^òdªY Rûeò Kùf ö aòjûe, C©e_âù\g I C©eû*k eûRýcû^uùe ReêeòKûkú^ _eòiÚòZòùe R^iû]ûeYu C_ùe KùVûe ^ò~ðûZ^û @ûe¸ KeûMfû ö ReêeòKûkú^ _eòiÚòZò Rûeò _Qe cêLýKûeY ùjfû 1971 ciòjû eûGaùefú ^òaðûP^ùe gâúcZú A¦òeûMû§úu \ßûeû @^òdcòZZû iµKðùe _eûRòZ icûRaû\ú ù^Zû eûR^ûeûdYu \ßûeû @ûMZ ^òaðûP^ú cûcfûùe @ûjäûaû\ jûAùKûUðu \ßûeû A¦òeûu aòeê¡ùe eûd _âKûg I \ßòZúd KûeY ùjfû KõùMâi gûi^e bâÁûPûeKê aòùeû] Keò aòjûe I C©e _âù\gùe ùfûK^ûdK Rd_âKûg ^ûeûdYu \ßûeû gû«ò_ì‰ð iõ_ì‰ð Kâû«ò @ûù¦ûk^ ö Rd_âKûg ^ûeûdYu ù^ZéZßùe ùjC[òaû iõ_ì‰ð gû«ò_ì‰ð Kâû«ò @ûù¦ûk^Kê P_ûA eLò KõùMâi lcZûùe ejòaûKê ReêeòKûkú^ _eòiÚòZò RûeúKfû ö bûeZahð ReêeòKûkú^ _eòiÚòZòe _âZûeYû I ^ò~ðûZ^û gòKûe ùjC[òaûùaùk ù\gùe MYZªe iêelû Keò bûeZaûiúuê ^ýûd ù\A KõùMâi gûi^ jUûAaûKê ùfûK^ûdK Rd_âKûg ^ûeûdYu \ßòZúd Êû]ú^Zû iõMâûce ù^ZéZß ù^A ù\gùe aòbûRòZ ùjûA[òaû @Y KõùMâi eûRù^÷ZòK \k R^iõN, _âRû ùiûiò@ûfòÁ _ûUðò , iõ~êq ùiûiò@ûfòÁ _ûUðò, ÊZª \k IWògûe, C}k KõùMâi, _âMZò \k bkò aòbò^Ü eûRýe @ûõPkòK \kKê cògûA R^Zû _ûUðò bûaùe GK aéjZ @Y KõùMâi \k MV^ Keò ùijò \k C_ùe bûeZaûiúue @ûiÚû I aògßûi iéÁò Kùf I ù~Cñ \k 1977 ciòjûùe Rd_âKûgu \òMþ\gð^ùe ^òaðûP^ fXò KõùMâi \kKê _eûRòZ Keò bûeZahðùe ùcûeûeRú bûA ù\gûAu ù^ZéZßùe1977 ciòjû cûyð 23 ZûeòLùe _â[c @Y KõùMâi R^Zû _ûUðò ieKûe MV^ Kùfö A¦òeûMû§ú Zûu iû^_ê@ iõRd Mû§úu ij ajê KõùMâi ù^Zû ^òaðûP^ùe ùgûP^údbûùa _eûRòZ ùjùf û Gjò HZòjûiòK _eòa©ð^e cêLý iìZâ]e I _âcêL aò§ûYú ùjùf ùfûK^ûdK Rd_âKûg ^ûeûdY ö ^òR _âMûX C\ýc ic_ðòZ ZýûM akùe ieKûe _eòa©ð^ ùjûA[òaû ùaùk ùi gûi^ bûe ^ ù^A ùcûeûeRú ù\gûAuê _â]û^cªú @ûi^ùe aiûA[òùf ö Zûu NUYû ajêk Rúa^ùe ùi cjûZàû Mû§ú, ù^ùjeê, iúcû« Mû§ú Lûñ @a\êfþ M`êe Lûñ @û\ò ù^Zûu iõÆgðùe @ûiò[òùf ö ^ûiòK ùRfùe a¦ú [òfû ùaùk @ùgûK ùcùj…û, cò^ê cûiû^ò, @PýêZ _…a¡ð^ I Gc.Gf. \û«êIßûfû _âcêL KõùMâi \kc]ýùe [ûA KõùMâi icûRaû\ú \k MV^ KeòaûKê ^ò¿Zò ù^A[òùfö _ea©ðú @aiÚûùe ùi Êû]ú^Zû iõMâûcùe Sûi ù\A KâcûMZ KûeûaeY Keòaû ij ùRfþeê c]ý _ûPúe ùWAñ _kûd^ Keò[ùf ö Zûu icMâ Rúa^ @YKõùMâi eûRù^÷ZòK gqòe GKZâúKeYùe ^òùdûRòZ [òfû ö Zûu cûMð\gð^ùe ge\ ~û\a, fûfê_âiû\ ~û\a I ^òZòg Kêcûeu bkò ZZþKûkú^ ~êa_âZòbûcûù^ @ûRò bûeZahðe @YKõùMâi eûR^úZòe cêLý iìZâ]e ùjûAQ«ò ö Wü eûc cù^ûje ùfûjò@ûu 1967 ciòjûùe @Kûk aòùdûM _ùe @YKõùMâi gqòKê GKZâòZ Keò 1977 ciòjûùe R^Zû _ûUðò cû]ýcùe ù~Cñ KõùMâi gûi^e aòùfû_ ùjûA[òfû ùijò R^Zû _ûUðò ù^Zû cû^u c]ýùe c^û«e ùjûA R^Zû _ûUðò 1979 ciòjûùe aòbûRòZ ùjûA ùPø]êeú PeY iõòu ù^ZéZßùe ùfûK \k I @Uk aòjûeú aûRù_dúu ù^ZéZßùe 1980ùe bûeZúd R^Zû _ûUðò MV^ ùjfû ö @YKõùMâi gqòe aòbûR^Kê bûeZaûiú MâjY Kùf^ûjó ~ûjû`kùe _ê^aðûe 1980ùe c]ýa©ðú ^òaðûP^ùe gâúcZú A¦òeû Mû§úu ù^ZéZßùe KõùMâi \k gûi^bûe MâjY Kfû ö ùijò \ò^Vûeê bûeZaûiú ùK÷ûYiò @YKõùMâi \kKê _ì‰ð ajêcZ ù\aûKê iûji Keò_ûeê^ûjû«ò ö 1989 ciòjûùe R^Zû \k 1998, 1999ùe bûR_û gûi^bûe ù^A[òùf c]ý _ì‰ð ajêcZ _ûA ^_ûeò GK ajê \kúd ùc< ieKûe Pûfò[òfû ö cûZâ 2014ùe ^ùe¦â ùcû\òu bûR_û ieKûe KòQòUû ajêcZ _ûAaûùe ilc ùjûA[ôùf c¤ Z[û_ò ajê \kúd ùc< ieKûe Pûfò[ôfû ö iêLe K[û 2019 ^òaðûP^ùe bûR_û GKK iõLýûMeò \ke cû^ýZû _ûAQò û Gjò cjûcû^aue 1979 ciòjû @ùKÖûae cûi 8ZûeòLùe _eùfûK ùjfûö @ûRò Rd_âKûgu 44Zc gâû¡\òai @aieùe ùijò cjû^ûdKuê Mbúe gâ¡û¬kò @_ðY Keê@Q

ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାଶ

 ùKûUò ùKûUò IWÿò@ûu Æ¡ðòZ Êe ùMû_a§ê

cúeû ùaCeû ù\Ck iûjò, Zêkiú_êe, KUK ùcû: 9853350384

Kþ \ûgð^òK \ûIRò^è \òaûùfûKùe fY×^UòG ]eò aêfê[ôaûeê Gù[^èe ^ûMeòKcûù^ _âgÜ Keò[ôùf \ûgð^òKuê, VòKþ ùijò icdùe \ûIRò^è Kjò[ôùf cêñ cYòh ùLûRêQò cYòh ùLûRêQòö _âKéZùe @ûRò cYòh Kûjû«ò Gjû GK aòeûU _âgÜaûPúö icMâ _é[ôaúùe @ûRò ù~ùZùaùk cû^aòK cìfýùaû] jRòjRò ~ûCQò, _âKéZòe ùKû_ùe ùjC[ôaû cYòhcû^ue @ûcôNûZò Pò«û\ßûeû ùjC cYòh ù~ùZùaùk bdbúZ ùjûA Rúa^RúaòKûKê ù^A ^òAZò iõNhð KeêQò jiòjiò iaê \êüL ~ªYûKê GKûVò Keò @<ûbòWÿêQò ^òRKê I ^òR _eòaûeKê ù\gKê a*ûAaû _ûAñö @ûRò VòKþ ùijò iõKU_ì‰ð NWÿòi§ò cêjì©ðùe cù^_ùWÿ \e\ú jé\de cYòh ùMû_a§êu K[û _âKéZùe ùi jó [ôùf gZû±úe ùgâ cYòh C}ke cYòö bûaòùf fêj @ûLôùe @ûù_ @ûù_ @ûiò~ûGö aògßûi ^ùjùf aò iZ Gjò ]eû_éÂùe _êYò GcòZò eqcûõi geúe ]eò ù\aZû @ûcôû ù^A R^àò[ôùf iZýaû\úe i^Ú cû^aaû\e @ûùfûKɸ C}kcYò ùMû_a§ê \ûiö bûMðaú ^\úKìkùe iû[úcû^u ij Kò iõKÌ Keò[ôùf ùiö Rúa^e _âZòUò _ûjûPùe ^òR iêL Êûz¦Kê akò _KûA Êû[ðKê Rkû¬kò ù\A _âZòUò C}kúdue iêL iêaò]û _ûAñ iað\û aòkû_ Keê[ôfû Zûu jé\dö “Kû_êeêh ]eò ceòaû RMùZ ^êùjñ ^e _Ceêh _ejòZ iû]ô cùe ù~ cjúùe ùijò GKû iê_êeêhö” Gjò Cqòe jó ~[û[ð NUòQò Zûu Rúa^ùe \êüLô, \eò\â, @ijûd, ^òù¿hòZ, ^ò~ðûZòZ \êMðZòKê ù\Lô _âûYƦòZ ùjûA Zûu @ûLôeê ùKak fêj Z ùaûjê ^[ôfû, ^òüÊû[ð_e bf _ûAaû, iù´\^gúkZûe fjê GKûVò ùjûA Seò @ûiê[ôfû ùijò cjûcû^au _âûYeêö aûÉaùe ùijó [ôùf G IWÿò@û RûZòe G C}k cûUòe aògßùPZ^ûùe C\þaê¡ ùjûA[ôaû, Mû§òaû\e aû©ðûaj iûRò[ôaû cêKêUaòjú^ icâûUö RùY @û\gð gòlûaò\þ, cjû^þ Pò«û^ûdK R^ùiaK, iZýaû\úe i^Ú Gaõ _âZòUò IWÿò@ûe jé\dùe RûZúdZûe Ʀ^ iéÁò Keò_ûeê[ôaû Kaò, @û¤ûcôòK, ù^÷ZòK gòlûe _âûYùK¦â @û\gð iZýaû\ú aògßaò\ýûkde _âZòÂûZû Gaõ NùeNùe _âZòUò IWÿò@û _âûYKê QêAñ_ûeê[ôaû i´û\_Zâ ‘icûR’e _âûY _âZòÂûZûö ùKak ùiZòKò ^êùjñ ùi[ôùf RùY iêiõMVK, _âPŠ mû^\ú¯ aûMàú, cû^aaû\ú Pò«û]ûeûe ùMûUòG @ûùfûKa©òðKûö iùaðû_eò _âZòUò C}kúdue @û_Yûe a§êö ùNûe \êŸðò^ ù\A ù~ùZùaùk IWÿògû MZò Keê[ôfû, _Qê@û IWÿògûKê aògß \eaûeùe icé¡ Keò ÊZªbûùa _âZòÂû Keò aòKûge ùiâûZùe iûcòf Keòaû _ûAñ Gaõ ùMûUòG @ûcô^òbðegúk eûRýùe MXÿòùZûkòaûe iõKÌ ù^A Gjò cjûcû^a _âZògîZòa¡ [ôùfö @ûRò ù~ùZùaùk fl fl gâcòK _ê¬ò_Zòcû^ue KêUPKâû«e gúKûe ùjûA ^òRe RúaòKû jeûA \êüL\êŸðò^ ù\A MZò KeêQ«òö cù^_ùWÿ ùMû_a§êu K[ûö KfòKZûùe ù~ùZaùk gj gj IWÿò@û gâcòK KfòKZûaûiúu \ßûeû ^ò~ðûZòZ ùjûA fû‚òZ ùjûA \êAcêVû LûAaûKê aò _ûC^[ôùf, iû]ûeY gòlûeê a*ôZ ùjûA @ÊûiÚýKe _eòùagùe ejò ^ò~ðûZ^ûe gúKûe ùjC[ôùf, VòKþ ùiZòKòùaùk ùMû_a§ê IWÿò@û gâcòKcû^u _ûAñ “IWÿò@û gâcòK iõN” MV^ Keò IWÿò@û gâcòKcû^uê gòÌ_Zòcû^uVûeê C¡ûe Keò[ôùfö Gjò gâcòKcû^uê gòlû ù\aû _ûAñ ùMû_a§ê KfòKZûVûùe “iû§ý aò\ýûkd” _âZòÂû Keò[ôùfö ùKak ùijò NUYû ^êùjñ _êeúùe e[~ûZâû icdùe ù~ùZùaùk cjûcûeú jARû\ßûeû icùÉ @ûKâû« ùjûA _eòùag \ìhòZ ùjûA[ôfû, ùMû_a§ê Gjûe ^òeûKeY _ûAñ ùÊzûùiaúuê ù^A _êeúùiaû icòZò MV^ Keò ùeûMúcû^u ùiaû Keò[ôùf Gaõ ga iõÄûe Keò _eòùagKê iê¦e Keò MXÿòùZûkò _âcûY Keò[ôùf ù~, “cû^a ùiaû jó cû]a ùiaû”ö IWÿò@û bûhûe iêelû _ûAñ ùi MXÿò[ôùf “K©ðaý ùaû]ô^ú icòZò”ö ùi aêSò_ûeò[ôùf ù~ ^òRe bûhû iêelû aò^û G RûZò _âMZò @i¸aö ^òRe _eòaûe ùcûjùe ^ _Wÿò ~\ò KòG GK ^òR _êZâKê ùeûMg~ýûùe cêcìðhê @aiÚûùe QûWÿò a^ýû _â_úWÿòZu ùiaûùe ^òRKê ^òùdûRòZ Keò[ôùf ùi ùjCQ«ò ùMû_a§êö G RûZò Zûue cû^aaû\ú Pò«û]ûeûKê ùKùa bêfòa ^ûjóö Zûue ZýûM, ^òÂû, iû]^û, RûZúdùPZ^û, @û_âûY ùPÁû, \éXÿiõKÌ iZùe icMâ aògßùe GK aòiàd iéÁò Keò[ôfûö ùMû_a§ê 1909 ciòjûùe cêqûKûg Zùk _ŠòZ ^úkKY× \ûi, @ûPû~ðý jeòje, _ŠòZ Ké_ûiò§ê I _ŠòZ ùMû\ûaeúguê ù^A iûlòùMû_ûkVûùe iZýaû\ú a^aò\ýûkd _âZòÂû Keò[ôùfö ùi aêSò[ôùf ù~, PCKò, ùUaêf, C©c Méj @û\ò C_eKY \ßûeû GK @û\gð aò\ýûkd _âZòÂû i¸a ^êùjñö @û\gð gòlK icûR jó aò\ýûkde _âKéZ cû^\Šö Gjò a^aò\ýûkd ùKak IWÿògû Kò bûeZahð ^êùjñ AõfŠaûiúu \éÁò c¤ @ûKhðY KeòaûKê ilc ùjûA[ôfûö Gjû aûÉaùe [ôfû cYòh Zò@ûeò KûeLû^ûö Gjò aò\ýûkde QûZâcû^uê ù^A ùMû_a§ê \êbðòl _â_úWÿòZ Gaõ a^ýû _â_úWÿòZ KõKûkiûe C}ke _âZòUò ùfûKuê PêWÿû, PûCk aû<ê[ôùfö ùi ù~ùZùaùk IWÿògû aòjûe aò]û^ibûe i\iý [ôùf AõùeR ieKûeu KìUPKâû«e gúKûe ùjûA[ôfû IWÿògûö ùMû_a§ê ^òbðòK iõMâûc Keò Gjò \êŸðò^Kê NCWÿûAaûKê ùPÁû Keê[ôaû AõùeRûc^uê aòùeû] Keò Lû\ýûbûaùe ùfûùK Kò_eò Nûi, _Zâ, KêŠû, UûKê@ûKê Lû\ýeìù_ MâjY KeêQ«ò Kjò aò]û^ibûùe ùbû ùbû Kû¦ò _KûA[ôfûö Gjû jó [ôfû _âZòUò IWÿò@ûuê _âûYbeò bf_ûAaûe akò _âcûYö ùiA[ô_ûAñ ùi cdêeb¬ cjûeûRû eûcP¦â b¬ù\Iu \ßûeû i¹û^òZ ùjûA[ôùfö @ûC ùijò cû^_Zâùe ùfLû[ôfû AõeûRúùe, “Sir Gopabandhu Das is a man” _âKéZùe ùMû_a§ê \ûi [ôùf cYòh_eò cYòhUòGö ^òRe @û_âûY C\ýc, ùPÁû I \éXÿ iõKÌ\ßûeû ùi ùNûe \êŸðò^ icdùe c¤ _ZâòKû icûRKê _âZòÂû KeòaûKê ilc ùjûA[ôùfö ù~Cñ i´û\_Zâ Kò ùfûKue cêL_Zâ aû @bûa @iêaò]ûe R^Zûcû^ue Êe ùjûA^ò aeõ flfl ùKûUòùKûUò \êMðZ, ùeûMú, \êüLú, ~ªYûRRðeòZ, a^ýû, aûZýû, @MÜòù_ûWÿò _â_úWÿòZ ùfûKcû^u _ûAñ iûjû~ý, ijù~ûMe jûZaXÿûA _âZòUò IWÿò@û cêjñùe Lû\ý, ùiaû, @ûùeûMý ù~ûMûA ji`êUûA fêj ù_ûQò_ûeòaûKê ilc ùjûAQòö icMâ aògßùe G_eò ùKøYiò i´û\_Zâ ^ûjó ~ûjû ^òbðòK Gaõ ^òeù_lKê @af´^ Keò ùfûKcû^u Êe ùjûA cêL_Zâ iûRò ùicû^ue iêL\êüLe iû[ú iûRò a§ê iûRò aò_\ùe ijù~ûMe jûZaXÿûA Vò@û ùjûAQòö @ù^K _âZòKìk _eòiÚòZò Gaõ ùa÷_æaòK _eòa©ð^ iù©ß G i´û\_Zâ ‘icûR’ @ûRò 100 ahðùe _\û_ðY Keò @ûRò c¤ MYZªe RûMâZ I iZKð _âjeú iûRò ^òRe Êûbòcû^Kê aRûd eLô K~ðý Rûeò eLôQòö ùMû_a§ê ù~Cñ RûZúdaû\ú cû^aaû\e c¬ò _âZòUò iê¯ IWÿò@ûu bòZùe aêYò RûZòKê cûZébûhûKê, iûjòZýKê bf_ûAaûe Ʀ^ iéÁò Keò[ôùf Zûjû @ûRò aòeûU _âZò]ß^ú iéÁò Keò icMâ aògßùe c¤ aòiàd iéÁò KeòQòö iaêVê \êüL Gaõ f{ûe K[û ùjCQò @ûRòaò _âZòUò IWÿò@û ^òR bòUûcûUòKê QûWÿò @^ý eûRýKê ~ûCQò \û\^ gâcòK iûRòö ùi aòKûg ùcûjùe ùjC aû ^òRe eêMþY cû^iòKZûe gúKûe ùjûA ùjCö IWÿò@û icÉ _âûPê~ðý, LYò, Lû\û^, Rk, cû^ai´k, Rcò, @eYý iµ\ _gêiµ\ [ûA c¤ @^ý _ùWÿûgú eûRý C_ùe ^òRe ^òZý @ûagýKúd _ûAñ ^òbðe KeêQòö ^òR R^c cûUòe Kûc]§û ^_ûA fl fl IWÿò@û gâcòK iûRò ^ûjó^[ôaû ~ªYû ùbûM KeêQò céZêýcêLe c¤ _WÿêQò MYZª i`k ùjûA_ûeê^òö gâcòKUòG ^ò~ðûZ^ûe gúKûe ùjCQòö KûjóKò @ûRò Êû]ú^Zûe 75 ahð _ùe c¤ PûhúUò EYùaûS ijò^_ûeò @ûcôjZýû KeêQòö K^ýûUò MY\êÃcðe Z[û ùgûhYe gúKûe ùjCQòö ije ùjCaû Mûñ iaêVò c\e a^ýû, eûR^úZòe _eòbûhû ùfûKùiaû iµì‰ð a\kò~ûAQòö @ûc bûhû, iõÄéZò, ibýZû iaê @ald _[ùeö ù\ge ùceê\Š ~êaK ùMûÂú _âûd _wêö @ûù_ a*ôùf aû_e ^û’e Cqòe \ßûjòù\A gòlûaòZþ, _âgûi^, @ûA^Rúaú, _ê¬ò_Zò, gòÌ_Zò, ~ªú _âûdZü @ûLô, Kû^, _ûUò [ûA ^úea\âÁû iûRòQ«òö Êû]ú^Zûe @ù^K ahð_ùe c¤ bûZ, _ûYò, aòRêkò, Jh], gòlû, PòKò›û @ûRò iûZi_^ö @ûRòaò LUò@ûùe _ûYò bòZùe aêjû ùjCQ«ò ùeûMú Gaõ _âiìZòö eûÉûKWÿùe aê\ûcìùk @[aû MQcìùk R^à jê@«ò G ù\ge baòhýZ aòKûg fûMò GùZ ù~ûR^û iù©ß iÚòZò KûjóKò iê]êeò_ûeê^òö @ûcôicúlû ùjaû \eKûeö bêf ejêQò ùKCñVòö aòKûge _[ @ûjêeò @ù^K \ìeö aòKûg _ûAñ _âZòUò IWÿò@ûuê @<ûbòWÿò CVòaûKê _Wÿòaö @ûRò aò ùMû_a§êu _eòZýûM\ò¯ ù_âeYûe C› aýqòuê G RûZò ùLûRêQò Gjò 92 Zc _êYýZò[ôùeö Zêceò @û\gðùe ~\ò G RûZò @ûcôaògßûie ij _âZòKìk _eòiÚòZò ij fXÿò iõNhð Rûeò eLô Kû~ðý Keòa ùZùa Zûjû jó ùja gZû±úe ùgâ cYòhö Zêc _âZò _âKéZ Mbúe gâ¡û¬kò ù~Cñ\ò^ ùMûUòG aò KéhK @ûcôjZýû ^ Keòa, ùMûUòG aò K^ýû \êÃcðe gúKûe ^ùja, ùMûUòG aò ~êaK eûRýQûWÿò \û\^ gâcòK iûRò _âaûiú ^ ~òa ùijò\ò^ _âKéZ Kâû«ú @ûiòa Gaõ @ûùc Mað Keòaû @ûùc ùijò ùgâ cû^a@ûcôûuê _âKéZ \ûdû\ö 

icûRe a§ê : ùMû_a§

W. iZý ^ûeûdY cògâ @bòùfLû]ôKûeú, Gcþ-79, c]êiì\^ ^Me, dê^òU–4 , bêaù^gße ùcû -9937345900

^à-céZêýe @^aeZ Nì‰ðd^ c¤ùe ùaùkùaùk RùY RùY _êYýû™û ]eû_éÂùe R^à ù^A[û«ò icûRe, ù\ge I iõiûee cwk ^òcò©ö ùicû^ue R^à ùjûA[ûG iû[ðK R^à I ùicû^ue _ìYý geúe céZêý _ùe c¤ ùicû^ue KéZòZß, ZýûM, ùiaû @û\òe cj^úd MêY _ûAñ icûR ùicû^uê ~êùM ~êùM iàeY Keò[ûGö icûR ù~ùKøYiò aýqòuê Pòe\ò^ _ûAñ cù^ eLô[ûG Cq aýqòe icûR _âZò ZýûM _ûAñ, ùbûM _ûAñ ^êùjñö ZýûMùe [ûG gû«ò I ùPZ^û, cûZâ ùbûMùe [ûG @jõKûe, ù\ßh I jòõiûö Gjò_eò GK ZýûMú _êeêh, IWÿògû cûUòe ùiaK, icûRe a§ê- CKôkcYò ùMû_M§ê \ûgö 1877 ciòjû @ùoûae 9 ZûeòL IWÿògûe _êeú Ròfäûe iê@ûŠ Mâûcùe R^à MâjY Keò IWÿògûe ae_êZâ I CKôke cYò bûùa icûRùe Kú©ðò @Rð^ KeòQ«ò ùMû_M§ê \ûgö icde ^òeazò^Ü MZòe _âaûjùe R^à iÚû^eê aûfý gòlû icû¯ Keò ùMû_a§ê 12 ahð adiùe aòaûj Keò[ôùf I 1893 ciòjûùe Zûue cûZûue céZêý _ùe ùi _êeú Ròfäû ÄêfKê @¤d^ _ûAñ @ûiò[ôùfö ùMû_a§êu QûZâ Rúa^eê ZýûM_ìZ Rúa^e @dcûe¸e SfK \égýcû^ ùjC[ôfûö Cq icdùe _éeúe Kùfeû cjûcûeú aýû_ú[ôfû I ùMû_a§ê @^ý iû[ôcû^u iûjû~ýùe ‘_êeú ùiaû icòZò’ ^ûcùe GK iõMV^ MV^ Keò cjûcûeòe _úWòZ Z[û céZ aýqòcû^uê iûjû~ý Keê[ôùfö cûZâ ùMû_a§êue aû_ûue céZêý _ùe CyZe gòlû _ûAñ ùi _êeúeê KUKe ùeùb^èû cjûaò\ýûkdKê iÚû^û«eòZ ùjùfö ùiVûùe ùi @û*kòK iûeißZ _ZâòKû ‘A¦â]^ê’ I ‘aòRêkò’ cû¤cùe iûjòZý @ûù¦ûk^ I gòlûe @ûagýKZû C_ùe aòh\ @ûùfûP^û Keê[ôùfö ùeùb^èûe ejYò icdùe ùi ‘K©ðaý ùaû]ô^ú icòZò’ bkò GK ùLûfû c*e iõMV^ MV^ Keò Zûjû\ßûeû icûRùe iûcûRòK, @[ðù^÷ZòK I eûRù^÷ZòK iciýûMêWòK C_ùe @ûùfûP^û Keò icûRKê CPòZþ \òM\gð^ ù\C[ôùfö Cq icdùe @[ðûZþ 1903 ciòjûùe ùi CKôk i¹òk^úùe ù~ûM ù\A IWÿò@û RûZòe ißûbòcû^ C_ùe MêeêZßûùeû_ Keò[ôùf, G_eòKò c]êiì\^ \ûiu ~êqò IWÿò@û Kjò_ûeê[ôaû @*kKê ùawf ù_âiòùW^èòùe iûcòf Keòaû ~êqòKê ùi aòùeû] Keò IWÿò@ûcû^ue ißû[ðKê @lê‰ð eLô[ôùf I IWÿò@û Kjò_ûeê[ôaû @*kKê GK ißZª _âù\g MV^ ^òcò© _âÉûa C_ùe MêeêZßûùeû_ Keò[ôùfö ùeùb^èûùe ùi iÜûZK WòMâú C©ú‰ð _ùe a^ýû _â_úWòZ ùfûKcû^uê iûjû~ý ijù~ûM ^òcò© R^iû]ûeYu ùiaûùe ùi icÉ icd ^òùdûRòZ Keò[ôùfö Cq icdùe Zûue GK _êZâ aòùdûM c¤ ùjûA[ôfû I ùMû_a§ê _êZâKê RM^Üû[u CùŸgýùe ic_ðY Keò a^ýû_â_òWòZ R^iû]ûeYu iûjû~ý _ûAñ @ûùMA @ûiò[ôùfö Cq NUYû _ùe ùMû_a§ê KfòKZû aògßaò\ýûkdKê ~ûA ùiVûùe iÜûùZûùKû©e I @ûA^ùe iÜûZK WòMâú jûif Keò[ôùfö \êüL ijò_ûeê[ôaû aýqòuê Z[û icûR _ûAñ C›Mð [ôaû aýqòuê Bgße @]ôK \êüL ù\A[û«òö ùMû_a§ê @ûA^ùe iÜûZK WòMâú ù~Cñ\ò^ _ûAùf ùijò\ò^ Zûu Vûeê Zûue _^ôú Aj]ûc ZýûM Kùfö Zûuê 28 ahð adiùe ùi Èúuê jeûAaû ij Zò^ò RY _êZâuê c¤ jeûA[ôùfö Gjû[ôfû aò]ôe aò]û^ I _eúlûe icdö cûZâ ^òbðúK ùMû_a§ê icde _eúlûùe C©ú‰ð ùjaû _ûAñ aâZú ùjûA icÉ _âZòKìk _eòiÚòZòKê iûcÜû Kùf I ùi[ôùe c¤ KéZKû~ðý ùjûA[ôùfö gòlû MâjY icû¯ò _ùe KUK, _êeú I aûùfgßeùe KòQò\ò^ PûKòeò Keò icûRe ùiaû ^òcò© Cq PûKòeòKê ZýûM Keò[ôùf I icûRe ùiaû, iõÄûe I gòlûe cû^ aé¡ò C_ùe K©ðaý _eûdY ùjûA[ôùfö 1909 ciòjûùe gòlûe _ê^aðò^ýûi I aòùK¦âúKeY ^òcò© ùi _êeúe iûlúùMû_ûk Vûùe ‘iZýaû\ú aKêk a^’ aò\ýûkde _âZòÂû Keò[ôùf ~ûjûe CùŸgý [ôfû gòlûe C^ÜZò, iÚòZò, _eòiÚZò I @ûagýKZûö 1917 ciòjûùe ùi aò]û^ _eòh\Kê ^òaðûPòZ ùjûA _â[ùc PûùeûUò \éÁòùKûYKê MêeêZß ù\A[ôùf ùiMêWòK [ôfû : IWò@û bûhûe ißûbòcû^, ißû]ú^Zû Z[û _ê^eêÎû^; \ßòZúdZü, IWògûeê a^ýû I \êbðòle ^òeûKeY, ZéZúdZü UòKicêq fêY Cšû\^ I PZê[ðZü cìfýùaû] gòlûe aòÉûeö ùMû_a§êue Rúa^ GK @û\gðe @…ûkòKû, ù~CñVò[ôfû @ÆégýZû aòeê¡ùe iße, aò]aû _ê^aðòaûje @ûagýKZû, gòlûe _âPûe I _âiûe Z[û cìfýùaû] bò©òK gòlûe @ûagýKZû, @]ôKûe I K©ðaý C_ùe MêeêZß, ^ûeúgòlûe @ûagýKZû, iùaðû_eò \eò\â I @aùjkòZcû^ue iaðûwú^ C^ÜZòö ùMû_a§ê jeòR^, Meòa I @aùjkòZ, ^òù¿hòZ, fû‚òZcû^u _ûAñ C›MðúKéZ [ôùf ~ûjû GK\û Mû§úuê GK gòlYúd C_û\û^ ù\A[ôfûö KõùMâie GK iû]ûeY ibûùe Mû§ú I ùMû_a§ê GKûVò ùjûA ùbûR^ KeòaûKê GK ^òŸðòÁ iÚû^Kê ^òcªY Keû~ûA[ôfûö cûZâ \e\ú ùMû_a§ê, \eò\âe ùiaK Cq R^iû]ûeYu iû[ôùe bìcòC_ùe ùbûR^ KeòaûKê _i¦ Keò[ôùf ~ûjû Mû§úu _ûAñ GK C\ûjeY iéÁò Keò[ôfû I ùiAVê Mû§ú Meòa R^iû]ûeYu iû[ôùe ejòQ«ò ùaûfò Zûjûe ^ò\gð^ Êeì_ ùijò\ò^eê ù]ûZò _ò§òaû @ûe¸ Keò[ôùf ~ûjû \eò\âcû^ue aÈ ùaûfò aòùaP^û Keû~ûGö Gjû[ôfû ùMû_a§êue @û™bûa^ûe _eò_âKûg ~ûjû Mû§ú jé\ùaû] Keò[ôùfö IWÿò@û iû´û\òKZû I IWò@ûcû^ue ißû[ð, ißûbòcû^ I iù´\^gúkZûKê jé\ùaû]Keò ùMû_a§ê 1914 ciòjûùe ‘iZýaû\ú’ ^ûcùe GK cûiòK _ZâòKû iõÄeY Keò[ôùfö 1919 ciòjû @ùoûae 4 ZûeòLùe ùi iû¯ûjòK _ZâòKû ‘icûR’ e _âZòÂû Keò[ôùfö 1922-24 ciòjûùe jRûeòaûM ùRfþùe [ôfû ùaùk ‘a¦òe @û™K[û’ iìPûA \òG ù~ ùi ùKùZ _eòcûYùe IWÿògûe Meòa Z[û R^iû]ûeYuê bf _ûC[ôùfö ùi RùY LýûZò iµ^Ü ùfLK I Kaòö Zûue fòLôZ _êÉKMêWòK ùjfû : ‘cûe KaòZû’, ‘]cð_\’, ‘a¦òe @û™K[û’, ‘Ke KaòZû’ AZýû\ò AZýû\òö ùi GKû]ûùe RùY ißû]ú^Zû iõMâûcú, gòlûaòZ, ùfLK, icûR iõÄûeK I icûRe ùiaKö Zûue IWò@û bûhû _âZò @û^êMZý I ^òÂû ùjZê cû\âûi, ùawf aòjûeeê IWÿògûKê ißZª bûhûe cû^ýZû còkò[ôfû I IWÿò@ûcûù^ ùicû^ue @]ôKûe I \ûaKê iûaýÉ Keò_ûeò[ôùf ùi[ô_ûAñ ò Zûuê CKôk cYò ùaûfò Kêjû~ûGö _âKéZùe ùMû_a§êue iõ_ì‰ð Rúa^ CKôk I IWògûe ùiaû _ûAñ jó C›MðúKéZ [ôfû ùi iaêùaùk iûaðR^ú^ ùiaû, RûZúdZûùaû], C›MðúKéZ ùiaû, iZý, @jòõiû I @û\gðe ^úZòKê CPòZ cYê[ôùf I ùi[ôùe ùi @û™Zé¯ò @^êba Keê[ôùfö Kûjûe jé\dùe @ûNûZ ù\aû ZûuVûùe i¸a ^[ôfûö ùi G_eò GK ^òbðúK ù^Zû [ôùf ù~ aâòUòg ieKûeu ^òKUùe IWògûe \êüL \êŸðgû I iciýûe _âKéZ NUYûKâcKê C_iÚû_^ Keê[ôùfö ]cð_\ I ^PòùKZû [ôùf Zûue @û\gðö ~òG ^òRe icÉ iêL ißûz¦ý _eòaûe Z[û ^òRe geúee @iÚòKê IWògûe Mbúe M©ðùe _ìeY ^òcò© CKôŒû, ùibkò ~êM _êeêhu ù\g _âZò ccZû ù~ ùKùZ Mbúe Zûjû @^êùcdö gòlûe iõÄûe I ùiaûùe @û^¦ [ôfû ùMû_a§êue Pò«û]ûeûö ùi[ô_ûAñ ùi gòlû ùlZâùe aýû_K iõÄûe C_ùe MêeêZß ù\C[ôùf I _êeûZ^ gòlû _¡Zòe LiWû C_ùe @]ôK MêeêZß ù\C[ôùfö ùi gòlûe iûaðR^ú^ aýû_KZû, @[ðù^÷ZòK iûcýZû I _eò]ô c¤ùe gòlûe aò^ýûi, @^êba ~êq gòlû, ]ûcðòK ^úZò gòlû, @û\gðaû^ gòlK, gòlûùe cûZébûhûe _Pûe I _âiûe, gévkû, iûaðR^ú^ ùiaû, aýqò©ße aòKûg, @[ð aû]K aòjú^ gòlû, ^ìZ^ ùKøgk, cû^aòK cìfýùaû] @û\ò C_ùe MêeêZß I gòlûe aòbò^Ü \òM C_ùe iõÄûe @ûYòaûKê _âdûi Keò[ôùfö ùi ißù\gú Pò«û]ûeûKê i¹û^ ù\A aò\ýûkdcû^uùe PeLû, @eU aýajûeùe ißù\gú aÈe Cšû\^ C_ùe gòlû ù\aû _ûAñ MêeêZßûùeû_ Keê[ôùfö ùMû_a§êu Pò«û I \ìe\gðòZûKê C_f²ò Keò bûeZe i´ò]û^e @^êùz\ 45 ùe 6 eê 14 ahð icÉ _òfûcû^uê ù\d cêq I aû¤Zû cìkK gòlû C_ùe ^úZò ^¡ðûeY Keû~ûA@Qòö \ûgð^òK ùeûùhûu cZùe cYòh cêq ùjûA R^à ùjûA[ûG, cûZâ ùi iaðZâ gévkùe a§ûö Kò«ê ùMû_a§ê R^à ùjûA[ôùf cêq bûaùe cûZâ icûRe ùiaûùe ùi ^òRKê gévkòZ gévkùe aû§ò ù\A[ôùfö ùi [ôùf icûRe a§êö cYòh GK iûcûRòK _âûYú, icûReê cYòh gòlû @û\ò _ûA[ûG I icûR _âZò c¤ aýqòe K©ðaý [ûGö cûZâ ùMû_a§ê icûRe ùiaû _ûAñ ù~_eò ^òRKê ^òüißû[ð bûaùe C›Mð Keò[ôùf Zûjûe \éÁû« @\ýûa]ô AZòjûie _ê^eûaé©ò ùjûA ^ûjóö ùi ùjCQ«ò ^òùR GK AZòjûiö icûRe ùiaû, cYòhe ùiaû jó bMaû^ue ùiaû ùaûfò @^êba Keò ùi icûR _ZâòKû/Lae KûMR cû¤cùe GK a§êZße _eò]ô iéÁò Keò~ûAQ«òö @ûùc Zûue @û\gð, ^úZò, ùiaû I Pò«û]ûeûKê ^òRe _âZòmû bûùa @û\eò ù^ùf Gjû ùja icûRe a§ê ùMû_a§êu _âZò gâ¡ûe iõKÌ

ZýûM I ùiaûe @^ý^ûc ùMû_a§ê

Pò©e¬^ _éÁ

ùiaûKê Rúa^e Pec aâZ bûùa MâjY Keò R^KfýûYùe ^òRKê C›Mð Keò[ôaû ùKùZRY cjûcû^au c¤ùe ùMû_a§ê [ôùf @^ýZcö IWÿò@û @iàòZû Z[û Mað I ùM?eae _âZúK Z[û CKôke iêù~ûMý i«û^ _ŠòZ ùMû_a§ê \ûi 1877 ciòjû @ùoûae 9 ZûeòLùe iûlúùMû_ûk ^òKUiÚ iê@ûùŠû Mâûcùe R^à MâjY Keò[ôùfö_òZû ù\÷Zûeò \ûi cûZû ʉðcdú ù\aúu ùKûk cŠ^ Keò[ôùf ù~ûMR^àû CKôke cCWÿcYò ùMû_a§ê \ûiö R^àe @Ì \ò^ c¤ùe cûZû ʉðcdúue @Kûk aòùdûM NUò[ôfûö ù\÷Zûeòu aò]aû bCYú Kckûù\aú ùMû_a§êu fûk^_ûk^ \ûdòZß ù^A[ôùföùMû_a§ê ^òRe aûfýgòlû ^òR Mâûcùe icû_^ Keò[ôùfö _ùe 1893 ciòjûùe _êeúRòfäû Äêfùe @¤d^ Kùfö_êeúe \AZû_Wû iûjòe cêqûe eûcP¦â \ûgu Z©ßûa]û^ùe gòlûfûb Kùfö ùMû_a§êu Rúa^ C_ùe eûcP¦âue _âbûa Lêaþ Mbúe bûaùe _Wÿò[ôfûö ^òRe ^òÂû, @¤aiûd ù~ûMêñ ùi RùY C©c QûZâ eìù_ aòùaPòZ ùjùfö QûZâ @aiÚûeê ùi aòbò^Ü iûõÄéZòK @^êÂû^ ùiaûcìkK MV^û™K Kû~ðýùe iað\ûfò¯ ejê[ôùfö ùKùZRY QûZâa§êcû^uê ù^A ùi ‘_êeú ùiaû icòZò’ ^ûcùe GK Êzûùiaú \k MV^ Keò[ôùfö e[~ûZâûùe ~ûZâúcû^u iêaò]û @iêaò]û, jARûùe céZýêaeY Keê[ôaû ùfûKcû^ue gaiKôûe Gaõ ùeûMúcû^ue ùiaû gêgîhû Keê[ôùfö QûZâûRúa^eê ùi ^òRKê ùiaû Kû~ðýùe ^òùdûRòZ Keò[ôùfö ùeùb^èû KùfRùe _Xÿê[ôaû ùaùk ùMû_a§ê iwiû[úcû^uê ù^A KUKùe ùMûUòG icòZò iÚû_^ Keò[ôùfö Gjûe ^ûc[ôfû ‘K©ðaý ùaû]ô^ú'ö Gjò icòZò Reò@ûùe ùi a^ýû _â_úWÿòZ ùfûKcû^uê iûjû~ý Keê[ôùfö1909 ciòjûùe ùi iZýaû\úe aKêk Qêeò@û^û Kê¬ùe iÚû_^ Keò[ôùf iZýaû\ú a^ aò\ýûkdö Gjû [ôfû GK cYòh Zò@ûeò KûeLû^ûöQûZâ cû^uê iû]ûeY gòlû \ò@û~òaû iùw iùw ùiaûKû~ðý Gaõ aé©ò bòZòK gòlû _â\û^ Keû~ûC[ôfûö ùMû_a§ê cû^a ùiaûKê cû]a ùiaû ùaûfò bûaê[ôùfö ^òRKê ißð\û \eò\â ^ûeûdYu ùiaûùe ^òùdûRòZ Keê[ôùfö CKôkKê ùi GK _eòaûe Gaõ CKôk aûiúuê ùi ^òRe bûA a§ê KêUê´ ùaûfò cù^ Keê[ôùfö icÉu cêLùe ji `êUûAaû _ûAñ ^òR Rúa^Kê Zòk Zòk Keò _â{ßkòZ Keò[ôùfö ùiaû I ZýûM [ôfû Zûu Rúa^e a*òaûe _âKéZ cûMðö Kcðjó Rúa^e cû^\Šö Kcðjó gûgßZ Gaõ Pòe«^ G K[ûKê ùMû_a§ê cùcð cùcð @^êba Keê[ôùfö GjûKê ùi ^òRe KaòZû cû¤cùe \gðûA[ôùfö "cû^a Rúa^ ^êjñA ùKak ahð cûi \ò^ \Š Kùcð RúGñ ^e Kcð GKû Zû'e Rúa^e cû^\Šö’ ùiaû,iõMâûc, iõÄûe, ùiÜj, KeêYû I ZýûMe _âZúK [ôùf CKôke cCWÿ cYò ùMû_a§ê \ûiö IWò@û bûhû iûjòZý I RûZúd Rúa^ùe iùZ ù~_eò ùi [ôùf ùiaû I ZýûMe cì©ðòc« _âZúKö iek Rúa^~û_^ I _ùeû_Kûe [ôfû Zûu Rúa^e @û\gðö ù\g, RûZò, icûR K[û iað\û Pò«û Keê[ôùfö^òüÊû[ð_e ùiaû_ûAñ Zûuê "CKôkcYò" C_û]ôùe i¹û^òZ Keû~ûA[ôfûö a^ýû , \êbðòl, cjûcûeú @û\ò @ù^K aò_©ò ùaùk iû]ûeY R^Zûu ùiaû Keòaû _ûAñ ^òR Rúa^Kê C›Mð Keò[ôùföGcòZòKò ùi ^òRe _òZûcûZû, _êZâ, _^ôú icÉuê jeûA c¤ ùiaûe cûMðeê aòPêýZ ùjûA^[ôùfö ùMû_a§ê cû^aùiaû, gòlû, iûjòZý, ù\gùiaû iaê ùlZâùe [ôùf RùY @^^ý aýqòZßö Mû§òRúu bkò ùi [ôùf iZýûMâjú, iõMâûcú I ù\gùiaKö ùMû_a§ê [ôùf @jòõiûe _ìRûeúö Mû§úu ^úZòe ùi \éXÿ _âPûeK [ôùfö @jòõiû cû¤cùe jó Êû]ú^Zû còkò_ûeòa Gjûe Zûue aògßûi [ôfûöùMû_a§ê \ûi GKû]ûeùe [ôùf RùY gòlK, iõÄûeK,\ûgð^òK, ùiaK, ùfLK, Gaõ eûR^úZòmö ùi [ôùf C\ûe jé\de aýqòö]^ I lcZûVûeê ùMû_a§ê iû]êZû PûeòZâaZûKê @]ôK MêeêZß ù\C[ôùfö ùMû_a§ê a^ýû*k e \eò\â R^Zûue KeêY PòKôûee @«ÊeKê C_f²ò Keò[ôùföù\gaûiúu jòZùe Gaõ ùiaûùe ^òR Rúa^Kê C›Mð Keò[ôùfö ùi ^òRe _êZâKê ùeûM g~ýûùe QûWÿòù\A a^ýû _â_úWÿòZ ùfûKcû^ue ùiaû Keòaû_ûAñ Pûfò~ûA[ôùfö 1919e \êbðòl icdùe ùi ùfûKcû^uê ~ù[Á iûjû~ý Keê[ôùfö ùMû_a§ê [ôùf IWÿògûùe bûeZúd Êû]ú^Zû @ûù¦ûk^e ~êM _âa©ðKö cjû™û Mû§òu @ûjßû^ùe ùi @ijù~ûM @ûù¦ûk^ùe ù~ûMù\A bûeZe cêqò iõMâûcùe ^òRKê Xûkò ù\A[ôùfö RûZúd KõùMâie RûZúd @ûù¦ûk^ Kê IWÿògûe _êe _fäúùe _j*ûA[ôùf ùMû_a§êö cYòh _ûYò@ûùe ùi [ôùf _êeêùhû©cö Rúa^Kê Zòk Zòk Keò R^ùiaûùe C›Mð Keò[ôùfö @jòõiû I @ijù~ûM @ûù¦ûk^e _âiûe _ûAñ ùi ^òRKê C›Mð Keò[ôùfö ù\g Z[û RûZòe cêqò_ûAñ ùi @ù^K [e KeûaeY Keò[ôùfö ùMû_a§ê 1928 ciòjû Rê^þ cûi 17 ZûeòLùe G ]eû _éÂeê aò\ûd ù^A ÊMð_[e ~ûZâú ùjûA[ôùfö CKôk cûZûe ù~ûMýZc iêZ ^òbðúK cjû_êeêh ùMû_a§ê icÉuê ùgûK iûMeùe biûAù\A Aj]ûc ZýûM Kùfö CKôk R^^ú Zû’e ae_êZâKê jeûAfûö cûZâ 51 ahð ißÌKûkú^ Rúa^ iúcû bòZùe ùi ù~Cñ Kcð Keò~ûAQ«ò, Zûjû Zûuê Pòe \ò^ _ûAñ @ce Keò eLôaö ùi [ôùf ~[û[ðùe ‘CKôkcYò' Gaõ CKôke ‘^a~êMe R^K'ö cû^a ùiaû ù~ cû]a ùiaû GK[û ùi icMâ RûZòKê ^òRe ùiaû I ZýûM cû¤cùe gòLûAù\AMùfö@ûRòe ~êa icûR ùMû_a§êu Rúa^ I @û\gðùe @^ê_âûYòZ ùjûA Zûu _â\gðòZ _[ @^êieY Kùf IWÿògû aòKûg _[ùe ~ù[Á @ûùMA _ûeòaö ^òcû_Wû, _êeú ùcû-9778177501

C}kcYò I Zûu a^ aò\ýûkd Wÿü.@eê§Zú ù\aú eú Ròfäû @«MðZ iûlúùMû_ûk iê@ûùŠû Mâûcùe C}kcYò _ŠòZ ùMû_a§ê \ûi R^àMâjY Keò[ôùf 1877 ciòjû @ùKÖûae cûi 9 ZûeòLùe ö Zûu _òZûu ^ûc [ôfû ù\÷Zýûeò \ûi ö ùi [ôùf cêqò@ûe Gaõ Pûeò Pûeò [e aòaûj Keò[ôùf ö ùMû_a§ê Zûue ZéZúd _ZÜú ʉðcdú ù\aúu _êZâ ö ùMû_a§ê R^à ùjaûe @Ì KòQò \ò^ _ùe Zûu cûZû céZêýaeY Keòaûeê ùg÷gaùe ùi cûZéiêL fûb Keò_ûeò^[ôùf ö Zûu _òZûue aò]aû bCYú Kckû ù\aú Zûue fûk^-_ûk^ bûe MâjY Keò[ôùf ö ùMû_a§êue Rúa^Kûk @Zò iõlò¯ [ôfû ö ùi cûZâ GKûa^ ahð a*ô[ôùf ö ùZùa ùijò iõlò¯ Rúa^Kûkùe ùi IWÿògû _ûAñ ~ûjû ~ûjû Keò~ûAQ«ò bûaòùf aòiàòZ ùjaûKê jêG ö ùi GKû]ûeùe [ôùf R^ùiaú, gòlK, ù^Zû, Kcðú, iõ_û\K, @ûA^Rúaú Gaõ aýaiÚû_K ö iZýaû\ú c^ aò\ýûkde ùi [ôùf _âZòÂûZû ö "iZýaû\ú' ^ûcK cûiòK _ZâòKû Gaõ iû¯ûjòK "icûR'e _âKûg^ Zûueò iõ_û\^ûùe @ûe¸ ùjûA[ôfû ö "icûR'_ùe ù\÷^òK ùjûA[ôfû ö aòjûe Gaõ IWÿògû aò]û^ _eòh\Kê ùi aýaiÚû_K bûùa ^òaðûPòZ ùjA[ôùf ö _âûKéZòK aò_~ðýd ùaùk cêLýZü _âkduûeú a^ýû ùaùk eòfò`þ a<^ Keò ùi \éÁû« a^ò[ôùf @^ýcû^u _ûAñ ö IWÿògûùe KõùMâie iwV^ Zûueò C\ýcùe _âZòÂû _ûA[ôfû Gaõ ^òR Rúa^Kûkùe jó ùi ZûjûKê cRbêZ Keòaûùe cêLý bìcòKû MâjY Keò[ôùf ö IWÿògû _âûù\gòK KõùMâie ùi [ôùf _â[c ùi^û_Zò ö Rúa^ ùgh bûMùe ùi _¬ûa ùKgeú fûf fûR_Z eûdu \ßûeû _âZòÂòZ ùfûKùiaK cŠkùe ù~ûM ù\A[ôùf Gaõ céZêý _ìaðeê ^òRe iõ_©ò ù\÷^òK "icûR'Kê ùijò @^êÂû^Kê \û^ Keò~ûA[ôùf ö awkûe _âiò¡ ùa÷mû^òK iûeþ _â`êfä P¦â eûd Zûuê "C}kcYò' C_û]ôùe bìhòZ Keò[ôùf ö ùMû_a§ê ^òRe Kcðcd Rúa^ @ûe¸ Keò[ôùf gòlKZûeê ö ZZþKûkú^ ù\gúd eûRý ^úkMòeòe GK gòlû^êÂû^ùe _â]û^ gòlK bûùa ùi @ûe¸ Keò[ôùf ^òRe gòlK Rúa^ ö ùiVûùe KòQò ahð ejòaû _ùe _êeú @ûiò IKòfûZò Keò[ôùf ö ùZùa ùi[ôùe Zûue c^ ^[ôfû ö ùi IWÿògû _âù\g _ûAñ, GVûKûe \eò\â @aùjkòZ ùfûKu _ûAñ @ù^K KòQò KeòaûKê Pûjêñ[ôùf ö ùi [ôùf gòlûù_âcú ö _òfûu _ûAñ bf ÄêfUòG ùLûfòaû Zûue Ê_Ü [ôfû ö ùi MêeêKêk Xÿû*ûùe aò\ýûkd gòlûe _âiûe i_lùe cZ ù\C[ôùf ö ^òRe Pò«û]ûeûKê eì_ ù\aû fûMò ùi MXÿò[ôùf iZýaû\ú a^ aò\ýûkd iûlúùMû_ûke aKêk a^ùe ö cûZâ 19RY QûZâuê ù^A 1909 @MÁ 12 ZûeòLùe ùi iZýaû\ú a^ aò\ýûkd @ûe¸ Keò[ôùf iõ_ì‰ð Mâûcý _eòùagùe ö QûZâu c¤ùe @û\gðaû\e aúR ùeû_Y I gévkû mû^e _âiûe Zûue cìk flý [ôfû ö iZýaû\ú gòlû _¡Zò @^ý aò\ýûkd Vûeê @ù^KUû bò^Ü [ôfû ö ùiVûùe _ûV _Xÿû ij iûjòZý Pyðû Keû~ûC[ôfû ö _òfûG aýûdûc Keê[ôùf ö ùicû^u c¤ùe ^òdcòZ aqéZû _âZòù~ûMòZû @^êÂòZ ùjC[ôfû ö @ûPû~ðý jeòje \ûi, ^úkKY× \ûi, ùMû\ûaeúg cògâ Gaõ Ké_ûiò§ê cògâ _âcêL GVûùe gòlû\û^ Keê[ôùf ö ù\g cûZéKûe _ûAñ RùY ~[û[ð cYò[ôùf \ûùi @û_ùY ùMû_a§ê ö ^òR ùeûMg~ýûùe _Wÿò[ôaû gògê_êZâe cêjñKê ^Pûjó QêUò ~ûA[ôùf ùi R^Rúa^e ùiaûùe ö Zûueò cû^i_êZâ ùfûKùiaK cŠk @ûRò ùKak IWÿògû ^êùjñ icMâ bûeZùe ù~CñVò _âûKéZòK aò_~ðýd NUòQò ùiVûùe iað_â[ùc _j*ô ùMû_a§êu Ê_Üe iûKûe Keò ùiaû Kû~ðýKê Zßeû^ßòZ KeòQò ö ùijò_eò _ìRýgâú Kêcûe bûAu @û«RðûZòK @ùgûb^údZû ^òùeû] @ù¦ûk^ Zûe icÉ Kû~ðýKâc ùMû_a§ê ba^ _eò _êYý_úVùe gêbûe¸ KeòQò ö @û«RðûZòK @ùgûb^údZû ^òùeû] @ûù¦ûk^e ùMû_a§êu cû^i i«û^ ùfûKùiaK cŠke iõ_Kð @Zý« ^òaòWÿ ö @ûRò cjûZàû ùMû_a§êu _aòZâ Rù^àû›aùe Zûueò iáZòPûeY KeêQò ö ùMû_a§êu a^aò\ýûkd _eò _ìRýgâú Kêcûe bûAu ùgûb^úd gòlûgâc ~[û[ðùe MêeêKìk aýaiÚòZ a^aò\ýûkd _âZòÂû KeòQò ö @ûRò_eò _aòZâ \ò^ùe icùÉ g_[ ù^aûe \ò^ icûRùe cû^aúd cìfýùaû] _âZòÂû _ûAñ icûR I eûÁâe _âMZòùe ^òRe Êû[ðKê _Qùe _KûA RûZúd Êû[ð _ûAñ ^òRKê @ûZàù›ûMð Keòaû Gjûjó ùja ùijò cjû c^òhúu _âZò ùgâ gâ¡û¬kú

ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ

 R^àZò[ô:cjûZàû Mû§ò 1869 ciòjû @ûRòe \ò^ùe R^àMâjY Keò[ôùf bûeZúd Êû]ú^Zû @ûù¦ûk^e _âcêL eûRûù^÷ZòK ù^Zû cjûZàû Mû§òö iZýûMâj Gaõ @jòõiûe iò¡û«ùe Pûfò Pûfò ùi bûeZKê Êû]ú^Zû ù\aûùe MêeêZß_ì‰ð bìcòKû ^òaðûj Keò[ôùfö RûZòe _òZû bûùa _eòPòZ cjûZàû Mû§ò cû^a RûZò _ûAñ GK C\ûjeYö ùi _âZòUò _eòiÚòZòùe @jòõiû Gaõ iZýe _ûk^ Keò ùfûKuê ùi\òMùe PûfòaûKê ù_âeYû ù\C[ôùfö Zûu Rúa^ i\ûPûeùe @ZòaûjòZ ùjûA[ôfûö iað\û _eµeûMZ bûeZúd ù_ûhûK ù]ûZò Gaõ iìZû Zò@ûeò gûfþ _ò§òaûKê ùi _i¦ Keê[ôùfö iað\û gûKûjûeú ùbûR^ LûC[ôaû Gjò cjû_êeêh @ûcôgê¡ò _ûAñ @ù^K[e \úNð\ò^ _~ðý« C_aûi ejò[ôùfö 1915ùe bûeZ _âZýûa©ð^ _ìaðeê Mû§òRú RùY _âaûiú IKòf bûùa \lòY @û`âòKûe bûeZúd icê\ûduê ^ûMeòK @]ôKûe _â\û^ _ûAñ ixhð Keò[ôùfö bûeZ ù`eò ùi aòbò^Ü iÚû^ bâcY _ìaðK KéhK Gaõ gâcòKuê ùicû^u @]ôKûe ù`eûAaû ij ùb\bûa \ìe_ûAñ fùXÿA @ûe¸ Keò[ôùfö bûeZúd RûZúd KõùMâie KcûY i¸ûkòaû _ùe ^òR Kû~ðý \ßûeû ù\ge eûRù^÷ZòK, iûcûRòK Gaõ @û[ðòK _eò\égýKê _eòa©ð^ Keò[ôùfö bûeZQûWÿ @ûù¦ûk^, faY iZýûMâj Gaõ jeòR^ @ûù¦ûk^ _ûAñ ùi ùagþ _âiò¡ò @Rð^ Keò[ôùfö bûeZe Êû]ú^Zû ixhðùe Zûuê @ù^Kaûe KûeûaeY KeòaûKê c¤ _Wÿò[ôfûö 1948 ciòjû Rû^ê@ûeú 30ùe eûÁâ_òZûu ù\jû« ùjûA[ôfûö

ଲାଲବାହାଦୂର ଶାସ୍ତ୍ରୀ

 R^àZò[ô:fûfþ aûjû\ìeþ gûÈú 1904 ciòjû @ûRòe \ò^ùe R^àMâjY Keò[ôùf ÊZª bûeZe \ßòZúd _â]û^cªú fûfþ aûjû\ìeþ gûÈúö gûeúeòK CyZûùe ùQûU ùjûA[ôùf c¤ ùi \éXÿ Azûgqò Gaõ \êüiûjiòK aýqòZßiµ^Ü cYòh [ôùfö _ûKòÉû^ ij 1965ùe ùjûA[ôaû ~ê¡ icdùe ùi i`kZû_ìaðK ù\ge ù^ZéZß MâjY Keò[ôùfö ~ê¡ icdùe ù\gKê GKRêUþ Keòaû _ûAñ ùi ‘Rd Raû^þ Rd Kògû^þ’ ^ûeû ù\A[ôùfö bûeZKê Êû]ú^Zû KeòaûKê aòbò^Ü @ûù¦ûk^ùe cj©ß_ì‰ð bìcòKû ^òaðûj Keò[ôùfö ù~ùZùaùk ùi cûZâ ahðKe [ôùf _òZûuê jeûA[ôùfö Mbúe @¤aiûd Gaõ \éXÿ cù^ûak ù^A ùi ^òR gòlûùlZâùe ùgâÂZß _âZò_û\^ Keê[ôùfö 1921ùe Mû§òu ij cògò AõùeR aòùeû]ùe @ijù~ûM @ûù¦ûk^ùe iûcòf ùjûA[ôùfö Gjû_ùe ieKûeuê bì- eûRÊ Z[û Ke ^ù\aûKê ùfûKuê ù_âeòZ Kùfö G[ô_ûAñ Zûuê KûeûaeY ùbûMòaûKê c¤ _Wÿò[ôfûö ùRfùe [ôaûùaùk _½òcù\ge KòQò \ûgð^òK, Kâû«òKûeú Gaõ icûR iê]ûeKu ij Zûue _eòPd ùjûA[ôfûö bûeZ MYeûRý ùjaû _ùe ù~ùZùaùk _â[c iû]ûeY ^òaðûP^ ùjûA[ôfû, ùiùZùaùk gûÈúRú KõùMâi \ke cjûiPòa [ôùfö KõùMâi \k ajêcZ ij ^òaðûP^ RòZò[ôfûö Gjû_ùe ùi ùK¦âúd cªòcŠke ùek Gaõ _eòaj^ aòbûMe cªú eìù_ ^ò~êq ùjùfö ^òR Kû~ðý \ßûeû iûaðR^òK Rúa^ùe ù^÷ZòKZûe GK ^ì@û cû^K iÚû_òZ Keò[ôaû fûf aûjû\ìeþue 1966 ciòjû Rû^ê@ûeú 11 ZûeòLùe ^ò]^ ùjûA[ôfûö